Phong trào xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu ở thôn 5 làng Lâu và thôn 12 làng Các xã Xuân Du. Xác định xây dựng nông thôn mới là quá trình lâu dài, liên tục, chỉ có điểm khởi đầu chứ không có kết thúc, nên sau khi đạt chuẩn nông thôn mới, xã tiếp tục triển khai nhiều giải pháp nhằm giữ vững và nâng cao chất lượng, hiệu quả các tiêu chí theo hướng bền vững, với đích đến là nông thôn mới nâng cao, nông thôn mới kiểu mẫu. Đồng thời, xác định xây dựng nông thôn mới (NTM) từ tổ chức cộng đồng dân cư. Căn cứ vào các tiêu chí xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu qua rà soát đầu năm 2021 thôn 5 làng Lâu, thôn 12 làng Các mới chỉ đạt 7/14 tiêu chí. Xác định xây dựng thôn NTM kiểu mẫu là nâng cao mức sống, mức hưởng thụ cho người dân, nhằm nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho người dân. Nhận thức sâu sắc về xây dựng NTM, xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu, xã Xuân Du, huyện Như Thanh, tỉnh Thanh Hóa năm 2014 xã đã về đích xã nông thôn mới là xã đầu tiên của huyện Như Thanh. Đến năm 2021 thôn 5 làng Lâu và thôn 12 làng Các được xã Xuân Du lựa chọn xây dựng thôn NTM kiểu mẫu của xã. Thôn 9 làng Tân Lập được huyện xét công nhận thôn đạt chuẩn NTM trong 6 tháng đầu năm 2021. Thôn 5 làng Lâu có 133 hộ, 643 nhân khẩu, với 3 dân tộc Thái, Mường, Kinh. Thôn 12 làng Các có 98 hộ/ 446 khẩu làng chiếm 98% là người dân tộc Mường cùng sinh sống. Sau gần 01 năm xây dựng NTM kiểu mẫu, bộ mặt của 02 thôn thay đổi khác xưa, với diện mạo từ nhà văn hóa thôn, đường giao thông đi lại trước cửa mỗi gia đình đều có hàng rào cổng sắt kiên cố, không khí trong lành vì không có khói bụi, môi trường cảnh quan sạch, đẹp. Người dân trong thôn ai ai cũng phấn khởi, tự hào bởi sau 7 năm xây dựng NTM, từ một thôn nghèo trước đây đến nay đã trở thành thôn đáng sống. Để thực hiện hiệu quả các tiêu chí, sau khi có chủ trương xây dựng NTM kiểu mẫu, Chi bộ 02 thôn đã ban hành Nghị quyết chuyên đề về xây dựng thôn NTM kiểu mẫu. Đồng thời, phát huy sức mạnh của Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức đoàn thể vận động hội viên của mình tích cực tham gia. Ngoài ra, Ban chỉ đạo NTM xã Xuân Du còn phân công cho các ngành, các tổ chức, Thôn chỉ đạo một số nội dung theo yêu cầu của tiêu chí thôn NTM kiểu mẫu... Xác định mục tiêu xây dựng thôn NTM kiểu mẫu là nâng cao mức sống, mức hưởng thụ cho người dân, Ban Phát triển Thôn phối hợp với các tổ chức chính trị - xã hội đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động nhân dân chung tay xây dựng mô hình NTM kiểu mẫu; đồng thời xã cũng tổ chức cho Ban phát triển thôn đi thăm quan học tập mô hình thôn kiểu mẫu ở một số xã ở ngoài huyện. Nhằm nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho người dân, 02 thôn đã vận động nhân dân thực hiện cải tạo vườn tạp, chuyển đổi cơ cấu cây trồng, xây dựng các mô hình vườn mẫu gắn với phát triển kinh tế hộ gia đình, mở mang các ngành nghề, dịch vụ. Đến nay, 02 đã cải tạo vườn tạp trồng các loại cây có giá trị kinh tế như: Cây đào, cây thanh long ruột đỏ, Mít, bưởi….. ; tập trung phát triển trang trại, phát triển ngành nghề, dịch vụ, tạo việc làm cho nhiều lao động nông thôn. Ngoài tạo việc làm tại chỗ, hiện nay 02 thôn có trên 120 lao động mở các ngành nghề phục vụ nhân dân trong thôn, có 165 công nhân đang làm việc tại các công ty trong và ngoài huyện và đi xuất khẩu lao động ở các thị trường Đài Loan, Nhật Bản, Hàn Quốc … tạo nguồn thu nhập ổn định cho gia đình. Kinh tế phát triển, người dân có điều kiện đóng góp tiền, ngày công xây dựng NTM. Sau hơn 8 tháng xây dựng NTM kiểu mẫu, thôn 5 làng Lâu đã huy động tổng nguồn lực được trên 3.730 triệu, trong đó nhân dân đóng góp trên 2.800 triệu; thôn 12 làng các huy động tổng nguồn vốn 3 tỷ 200 triệu trong đó nhân dân đóng góp là 2 tỷ 300 triệu để nâng cấp chỉnh trang nhà cửa, xây dựng vườn mẫu. Bằng nguồn vốn trên, 02 thôn đã đầu tư xây dựng các công trình kết cấu hạ tầng, như: Đường giao thông, nhà văn hóa, hệ thống đèn chiếu sáng, chỉnh trang nhà cửa dân cư. Ngoài việc phát triển kinh tế, người dân trong thôn còn tự giác, hăng hái tham gia làm đẹp đường làng, ngõ xóm, trồng hoa ven đường, giữ gìn vệ sinh chung. Đến nay, trên 87% hộ gia đình trong thôn đạt danh hiệu “Gia đình kiểu mẫu”, nhiều gia đình xây dựng thành công mô hình “Nhà sạch, vườn mẫu”. Đó chính là những nhân tố quan trọng, góp phần làm nên một thôn NTM kiểu mẫu. Với sự nỗ lực của cán bộ, đảng viên và nhân dân 02 thôn ( thôn 5 và thôn 12 xã Xuân Du)dự kiến đến hết tháng 12 năm 2021; 02 thôn đạt 14/14 tiêu chí và đề nghị công nhận thôn kiểu mẫu.